NAVAVI MARATHI 5.AKHANDA (5.अखंड)

स्पष्टीकरण - सत्य हाच मानवाचा खरा धर्म आहे या धर्माचे आचरण केल्यास मानवाच्या जीवनात आराम मिळतो सुख मिळते असे वरील ओळीतून जोतिबा सांगत आहेत.
(इ) आपसुखदुःख पराचें जाणतो ।। त्यांच्याशी वततो ।। तोच धन्य ।।
संदर्भ - वरील ओळी महात्मा फुले यांच्या 'अखंड' या काव्यरचनेतील आहेत.

स्पष्टीकरण - जो दुसऱ्यांचे सुख दुख जाणतो व त्यांच्याशी सदगुणाने वागतो. तूच खरा धन्यवाद असे सांगण्यासाठी ज्योतिबांनी वरील ओळी सांगितल्या आहेत.

प्र.4 (था) खालील प्रश्नांची पाच ते सहा ओळीत उत्तरे लिहा.
(अ) मानवाला यशवंत होण्यासाठी कोण कोणत्या सद्गुणांची आवश्यकता आहे?
उत्तर - सत्य बोलणे सदविवेक बुद्धी असणे.दुसऱ्याच्या सुखदुःखात सामील होणे.दुसऱ्याचे दु:ख ते आपलेच दुःख म्हणून सर्वजण सुखी व्हावे अशी आशा बाळगणे.मानवता हाच खरा धर्म मानणे व प्रामाणिकपणा असणे.या सदगुणांची मानवाला यशवंत होण्यासाठी गरज आहे.
(आ) महात्मा फुले यांनी कोणत्या मानवाला सद्गुणी म्हटले आहे?
उत्तर - जो सत्याच्या मार्गाचा अवलंब करतो.सत्य हीच नीती आहे असे म्हणतो.ज्याचे मन स्वच्छ व निर्मळ आहे.जो दुसऱ्यांना धीर देतो.सर्व काही सहन करतो.दुसऱ्याच्या सुखदुःखात सहभागी होऊन परोपकार करतो.अशा व्यक्तीला महात्मा फुलेंनी सद्गुनी म्हटले आहे.

(अ) महात्मा फुले यांनी सत्याचे स्वरूप कसे स्पष्ट केले आहे?
उत्तर - मानवी आचार विचारामध्ये सत्य, ज्ञान, सद्विवेकबुद्धी व मानवता असणे हाच मानवाचा आहे.असे प्रतिपादन खालील 'अखंडा'तून व्यक्त झाले आहे.सत्यवर्तन करण्यातच आपले आयुष्य खर्ची घालावे.सत्य हाच मानवाचा खरा धर्म आहे.सत्य नसेल तेथे मतभिन्नता निर्माण होते.सत्याने वागणे हाच खरा सदाचार आहे. सत्याचे आचरण करणे हाच मानवाचा धर्म आहे.सत्य सोडून बाकीचे वागणे म्हणजे दुराचार आहे.जे सत्य आहे ते खरे आहे अशी भावना बाळगली पाहिजे.सत्याने वागणाऱ्याच्या मनामध्ये कोणताही लोभ व लालसा नसावी.सत्यामुळे माणसाला सर्व सुखसमाधान मिळते. सत्यामुळेच माणूस सद्गुणी बनतो.
भाषाभ्यास :
(अ) विरुद्ध अर्थाचे शब्द लिहा.
सत्य × असत्य
दुःख × सुख
ज्ञानी × अज्ञानी
स्वच्छता × अस्वच्छता
आशा × निराशा
धर्म × अधर्म
सद्गुण × दुर्गुण

वरील प्रश्नोत्तरे PDF मध्ये

👇👇👇👇👇👇👇👇👇

वरील प्रश्नोत्तरे PDF मध्ये डाऊनलोड करण्यासाठी येथे स्पर्श करा